Kids

2008

Erotica 2008

Προσωπογραφίες

2010

Νοσοκομείο φυλακών Κορυδαλλού 1ο Εργαστήριο γκράφιτι.

1ο Εργαστήριο γκράφιτι.

Η Τέχνη είναι ένα όχημα. Ένα τελεφερίκ. Ένα υποβρύχιο. Ανάλογα σε ποια δύσβατη περιοχή θέλεις να πας. Σήμερα μας πήγε στο Νοσοκομείο των φυλακών του Κορυδαλλού.

Την πόρτα μας την άνοιξε η Θετική φωνή. Ο Γιώργος και ο Στέργιος είναι δύο εργάτες της Αγάπης όπου κάθε εβδομάδα βρίσκονται εκεί για να ενημερώσουν, να στηρίξουν και να δώσουν ελπίδα, ιδιαίτερα σε εκείνους του κρατούμενους που έχουν ακόμα ένα βάρος να σηκώσουν: την οροθετικότητα και την τοξικοεξάρτησή τους. Η Ελπίδα που φέρνουν τα παιδιά στο μήνυμά τους στην ουσία είναι αυτό: “Υπάρχει για εσένα κάτι εκεί έξω που σε περιμένει. Δεν είσαι μόνος”.

Σήμερα ήμασταν κι εμείς μαζί στην καθιερωμένη επίσκεψή τους. Η Ελένη, η Ίρις, η Παναγιώτα.

Η εμπειρία; Μοναδική και από αυτές που αφήνουν το στίγμα τους μέσα σου.

Το σφίξιμο ξεκίνησε από πριν ακόμα μπούμε μέσα στις φυλακές. Τεράστιοι τοίχοι, συρματόπλεγμα παντού, ακόμα και στον ..αέρα. Λόγω της δίκης της Χρυσής Αυγής όλη η περιοχή ήταν ασφυκτικά φρουρούμενη.

Μια μίνι κρίση πανικού συνέβη όταν ακούσαμε τη βαριά μεταλλική πόρτα να κλείνει πίσω μας. Μέχρι να φτάσουμε στην πτέρυγα του νοσοκομείου, αρκετές πόρτες χτύπησαν με θόρυβο πίσω μας. Δεν μπορώ να σας μεταφέρω τον άσχημο αυτόν ήχο. Τόσο άσχημος σα να ήταν ζωντανός και σε έπιανε από το λαιμό. Για μια στιγμή μπήκα στη θέση εκείνων των ψυχών που δεν ήρθαν εδώ μέσα σαν επισκέπτες αλλά για να ζήσουν ένα μικρό ή μεγάλο μέρος της ζωής τους.

Φτάσαμε στην αίθουσα όπου θα διακοσμούσαμε. Είχαν σχολείο εκείνη την ώρα και γι αυτό δουλέψαμε με μικρό αριθμό κρατούμενων. Οι ηλικίες τους ήταν από 20 χρονών μέχρι 60 τουλάχιστον. ¨ολες οι φυλές της γης και τα χρωματα ανθρώπων ήταν εκεί μέσα. Κάποιοι με αφημένη εμφάνιση. Άλλοι, οι πιο νέοι ήταν πιο στιλάτοι: σκουφάκια, τατουάζ, κοσμήματα. Θα μπορούσαν να είναι και τα παιδιά στο διπλανό τραπέζι, σε ένα καφέ στο Γκάζι. Όλοι όμως είχαν ένα κοινό βλέμμα. Ένα βλέμμα που δεν σε άφηνε να καταλάβεις τι ακριβώς αισθάνονται εκείνη τη στιγμή.

Ήταν φιλικοί μαζί μας. Ούτε μια στιγμή δεν αισθανθηκαμε κάποιο πείραγμα ή κάποιο παράξενο βλέμα. Κάποιοι ήταν συνεσταλμένοι. Άλλοι πιο επικοινωνιακοί. Δίστασαν οι περισσότεροι να πιάσουν το πινέλο για να ζωγραφίσουν μαζί μας . “Είμαι Άχρηστος!” είπε κάποιος.

Γέλασα μέσα μου. Σα να άκουγα ένα μαθητούδι στο Δημοτικό, στις πρώτες του αναστολές μπροστά στο λευκό χαρτί. Είναι οδυνηρό το λευκό χαρτί και ο λευκός τοίχος. Μα όταν ξεκινάς να ζωγραφίζεις για πρώτη φορά -δεν έχει σημασία τι- με κάθε γραμμή αρχίζεις να αισθάνεσαι λίγο πιο σημαντικός από πριν. Λίγο πιο Χρήσιμος.

Όλοι οι διστακτικοί πήραν κάρβουνο και πινέλα τελικά. “Αυτό είναι!” είπα μέσα μου. “Είδες που μπορείς; Μια γραμμή. Μια μόνο γραμμή που θα είναι η δικιά σου η γραμμή!”.

Τα παιδιά, μας πήγαν αλλού βέβαια από εκείνα που είχαμε προγραμματίσει να σχεδιάσουμε. Εκτός από κάποια σχέδια που καταφέραμε να ολοκληρώσουμε, ενδιάμεσα γέμισαν τον τοίχο με tribal με ποδοσφαιρικά συνθήματα, με skin heads κεφάλια, κ.α. Κάποιος έκανε μια σβάστικα στο πρόσωπο που ζωγράφισε. Ο Γιώργος την έκανε καρδούλα. Ήταν η μόνη παρέμβαση που κάναμε στα σχέδιά τους. Στο επόμενο εργαστήριο θα ενσωματώσουμε στο γκράφιτι κάθε τι που ζωγράφισαν ή έγραψαν.

Πως αισθάνθηκα; Υπήρξαν έντονες στιγμές αμηχανίας. Και άγχους για να μην πούμε κάτι λάθος που θα τους στεναχωρούσε. Φόβος; Όχι. Ούτε μια στιγμή. Αισθανθήκαμε άνετα να κυκλοφορήσουμε ανάμεσά τους, να δούμε τους χώρους τους, να τους χαμογελάσουμε και να τους κοιτάξουμε στα μάτια.

Εκεί στον τοίχο καθώς ζωγράφιζα, γύρισα και είδα αυτούς τους άντρες με τα πινέλα δίπλα μου . Δεν είδα δολοφόνους ούτε εγκληματίες, ούτε κλέφτες ούτε πρεζάκια. Δεν είδα ούτε μια στιγμή τα “Άχρηστα” της κοινωνίας.

Μου φάνηκαν σαν να είδα μικρά πληγωμένα, μαλωμένα παιδιά, να παίζουν με πάθος με τις δαχτυλομπογιές τους. Για να ξεχάσουν τον θρήνο της ζωής τους.

Οι παρεμβάσεις και τα εργαστήρια θα συνεχίσουν και μετά τις γιορτές.

Ευχαριστούμε Γιώργο, Στέργιο, Θετική φωνή.

ΥΓ Φωτογραφίες δεν υπήρχε δυνατότητα να τραβήξουμε για ευνόητους λόγους.

Οι Αγελαίοι

James Ensor: The Bad Doctors. 1892.

Οι αγελαίοι

Να προσέχεις τους αγελαίους. Δεν υπάρχει πιο επικίνδυνο είδος ανθρώπου. Μη σε ξεγελάσουν τα ευγενικά προσωπεία . Οι τακτοποιημένες ντουλάπες . Οι βιβλιοθήκες με τα πολλά βιβλία και οι τοίχοι με τις περγαμηνές. Ούτε τα σπίτια τους που μυρίζουν στικάκια ινδικά, ή τα ράστα στα μαλλιά τους. Οι αγελαίοι βγαίνουν σε πολλά μοντέλα.

Έχουν φωλιές σε γραφεία. Ντύνονται με τα ίδια ρούχα και αν προσέξεις έχουν και τον ίδιο τόνο στη φωνή. Ανάλογα με την αγέλη βέβαια. Πότε φλεγματική, πότε θυμωμένη.

Υπάρχουν σε μεγάλες οικογένειες με θείτσες που έχουν φουσκωτά μαλλιά και γαμψά νυχιά. Υπάρχουν στις λέσχες ποδοσφαίρου αλλά και σε λέσχες ανάγνωσης. Υπάρχουν στα σχολεία (εκεί και αν υπάρχουν), υπάρχουν στα Πανεπιστήμια, υπάρχουν και σε κολεκτίβες .Εκείνες τις πολύ αγαπημένες και χαρούμενες παρέες να τις φοβάσαι. Κρύβουν αγελαίους.

Ένα νέο είδος είναι οι αγελαίοι της Ειρήνης, της Επανάστασης και του Ανθρωπισμού. Διαμαρτύρονται μαζικά και μαζεύουν τρόφιμα για τους φτωχούς. Πάντα σε αγέλες. Ωστόσο ποτέ τα προηγούμενα χρόνια δεν είχαν σκεφτεί να φροντίσουν τον άστεγο, τον άρρωστο και τον τσιγγάνο της γειτονιάς τους.Είναι εκείνοι που δίνουν ρούχα στους φτωχούς αλλά αγανακτούν γιατί η Ιρανή δεν δέχθηκε να φορέσει το κόκκινο μπουφάν με σήμα τον κροκόδειλο.

Αφού σιγουρευτούν πως έχουν σώσει για αυτήν την εβδομάδα τον κόσμο (ή κάτι παρόμοιο) επιστρέφουν στην ρουτίνα της αγέλης, όπου η βασική ασχολία είναι η κατάκριση και η κοινωνική απραξία. Εκεί επιδίδονται στο να αποδομούν, να αποθαρρύνουν, να κλέβουν ενέργεια, να μην αλλάζουν τίποτα και να επιδιώκουν συνοχή, εγκλεισμό και καταστολή . Συχνά με την προκάλυψη της τάξης, της ασφάλειας και της Αγάπης.

Κάθε αγελαίος νομίζει πως η Αγέλη του είναι κάτι σα την άρια φυλή. Κάτι σαν ιερατείο, με τα θέλω τους να έχουν χωρέσει μέσα σε ένα: “τα Πάντα γιατί είμαι Εγώ”. Ειδικά αυτή η νέα γενιά αγελαίων είναι διαφορετική από τις προηγούμενες. Έχουν βυζάξει το γηραιό στήθος του Άγιου Βασίλη με Κόκα Κόλα που πάει με όλες τις ναρκισσιστικές επιθυμίες και τους έχει κανακέψει μια Μάνα Αγία και άμωμος παρθένα που ηδονίζεται όταν πλένει τα ενήλικα βρακιά τους.

Διαβάζουν Μαλβίνα και Μπουκόφσκι αλλά μόνο τα γνωμικά που κυκλοφορούν σε βιντεάκια στο you tube. Αν τους ζορίσεις βγαίνει ένας οχετός στερεότυπων και θα δεις πόσο σε κουτάκια έχουν χωρέσει τον κόσμο. Όχι δεν είναι ρατσιστές άλλα εύχονται κρεμάλα στους ναζιστές. Κατανοούν τη φτώχεια στην Αφρική αλλά ευτυχώς μένουν στο Κέντρο και όχι στο μπανάλ Μπουρνάζι. Αισθάνονται πως δεν ανήκουν πραγματικά σε αυτήν τη Ψωροκώσταινα χώρα, αφού ο ταλαίπωρος πατέρας μπετατζής πλήρωσε με αίμα των αέρα των ευρωπαϊκών σπουδών τους.

Στις συνελεύσεις τους θα αφήσουν τους τραμπούκους και τους πιωμένους να κακοποιήσουν όλόκληρη την ομάδα γιατί θα σου πουν πως έτσι κάνουν.. οι “δημοκράτες”. Αλλά η αλήθεια είναι πως οι αγελαίοι δεν μπορούν να αντιδράσουν με προσωπική πρωτοβουλία, παρά μόνο πίσω από πλάτες. Πάντα ότι και αν κάνουν το κάνουν πίσω από πλάτες άλλων. Δεν έχουν δει ποτέ τον κόσμο ολόκληρο. Πάντα τον κρύβει μια πλάτη.

Αυτή η γενιά απολαμβάνει να σώζει το περιβάλλον και την Καρέτα και από τη χαρά της γι αυτό θα σηκώσει 200ρια ηχεία σε μια ερημική παραλία για να το γιορτάσει με μπάφο, Γκόα , Μάρλεϊ και Dead can dance. Θα είναι πολύ μεθυσμένη για να μαζέψει τα ξερατά και τα αποτσίγαρά της από το Νεστόριο και τις σερβιέτες της από τις παραλίες της Ικαρίας. Επειδή είναι μια γαμάτη γενιά και όλα της τα συγχωρούν. Όλα της τα χρωστάνε.

Αυτή η νέα γενιά των αγελαίων αγαπάει φυσικά την τέχνη. Η αλήθεια είναι πως οι νέοι αγελαίοι πιστεύουν πως οι ίδιοι είναι η προσωποποίηση της Τέχνης . Ποτέ όμως δεν θα αγοράσουν ένα έργο και θα χαχανίσουν κρυφά μπροστά σε έναν πίνακα που δεν καταλαβαίνουν. Σνομπάρουν τη λαϊκή μουσική αλλά μπορεί να τους δεις να χαμουρεύονται στην παρουσίαση του ποιητή και να μιλάνε φωναχτά στο κινητό, την ώρα που ο μουσικός παλεύει για το σόλο. Αν απλά τους ζητήσεις να κάνουν ησυχία, θα σε πουν.. “φασίστα”. Δυνατά. Για να το ακούσουν και άλλοι.

Αυτή η νέα γενιά αγελαίων είναι η χειρότερη που πέρασε από αυτόν τον τόπο. Γεννήθηκε από τους νοικοκυραίους αγελαίους αλλά έχει το άλλοθι των Θέλω της και της απολιτίκ αυτοδικαίωσης μέσα από την νέο “αριστερή” κουλτούρα που έχει αναδυθεί σαν δυσοσμία πάνω από την πόλη. Και είναι θυμωμένη. Πολύ θυμωμένη που δεν της έχουν αποδώσει όσα της είχαν υποσχεθεί στα “καπιταλιστικά” τα χρόνια.

Και μόνη. Είναι μόνη μέσα στο πλήθος.

Γιατί οι αγελαίοι δεν αισθάνονται και δεν βλέπουν πραγματικά ανθρώπους γύρω τους αλλά σκιές. Όλα είναι happenings , events και σκιές.

Όχι Αλλαγή. Ούτε Ρήξη.

Με τον Εαυτό πρώτα και μετά με τους Άλλους.

Η γέννα θέλει πόνο.

Αλίμονό μας.

Και εκείνοι οι τελευταίοι ερωτευμένοι με τον Τόπο αυτό, πλέον ψάχνουν πόρτα για να φύγουν μακριά από αυτή τη Δαντική χαβούζα.

«Όποιος μπει εδώ μέσα, ας εγκαταλείψει κάθε ελπίδα»!

Με αγάπη,

Ελένη Καραγιάννη

Εικαστικός-εκπαιδευτικός εικαστικής αγωγής

Υ.Γ.

Κάθε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις δεν είναι τυχαία.