Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 2009

Λογικό σφάλμα: Η αντικατάσταση του "Διαφορετικός" από το "ανώτερος ή κατώτερος"

Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα, σημαντικά αλλά ταυτόχρονα και απλά στην διατύπωσή τους βιβλία που έχω διβάσει τον τελευταίο καιρό, ειναι το "Εγώ και οι άλλοι-Μια γενετική προσέγγιση" του Albert Jacquard. Παραθέτω την εισαγωγή του βιβλίου και προσμένω τα σχόλιά σας.…

Φτάνει η ηλικία όπου αναλογιζόμαστε: το Ον αυτό που έγινα, ποιος είναι; Τι αξίζει; Ρωτάμε το βλέμμα των άλλων και φοβόμαστε, διότι συχνά αυτή η ματιά μας διαπερνά χωρίς να μας βλέπει (είμαι τόσο ανύπαρκτος;) ή είναι γεμάτη ειρωνεία, αν όχι περιφρόνηση (είμαι τόσο γελοίος;) Ρωτάμε τους καθρέπτες και απογοητευόμαστε, διότι η απάντησή τους σπάνια προκαλεί ενθουσιασμό. Ρωτάμε το σχολείο και η απάντηση δεν μας ικανοποιεί, διότι το σχολείο μας φαίνεται σαν μια μεγάλη μηχανή που δεν ενδιαφέρεται για την προσωπικότητα του καθενός αλλά επιδιώκει να μας τυποποιήσει σύμφωνα με τις κυρίαρχες νόρμες. Είμαι όμορφος; Είμαι έξυπνος; Σ αυτές τις δυο αιχμηρές ερωτήσεις, η απάντηση είναι «όχι όπως οι άλλοι». Λιγότερο όμως ή περισσότερο; Αν πούμε» «λιγότερο», θλιβόμαστε, υποτασσόμαστε και δεχόμαστε ως πεπρωμένο μας μια μέτρια μοίρα. Αντίθετα , αν πείσουμε τον εαυτό μας για το «περισσότερο», αυτοδοξαζόμαστε, προσπαθούμε να κυριαρχήσουμε και τελικά καταστρέφουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας, αφήνοντας να μπουν μέσα μας δυο δηλητήρια: το πάθος της εξουσίας και η περιφρόνηση των άλλων.

Μήπως δεν υπάρχει ορθή απάντηση;

Πράγματι, ορθή απάντηση δεν υπάρχει, γιατί η ερώτηση δεν έχει νόημα,

επειδή στηρίζεται σ΄ένα λογικό σφάλμα:

την αντικατάσταση του «διαφορετικός» από το κατώτερος» ή το «ανώτερος».

Albert Jacquard, Εγώ και οι άλλοι-Μια γενετική προσέγγιση, 2002, Αθήνα, Κάτοπτρο.