Ο Γιάννης και οι κρεμάλες

Πήρα χώρο σε αυτήν εδώ την πλατφόρμα ενημέρωσης εξαιτίας της αφήγησης που αφορούσε το περιστατικό στο Πέραμα. Η εισβολή του υπόδικου της Χρυσής Αυγής στο εν λειτουργία Δημοτικό Σχολείο του Νέου Ικονίου είναι μια υπόθεση που δεν σου επιτρέπει να γυρίσεις τα μάτια σου αλλού. Είναι επειδή γράφεται Ιστορία αυτόν το καιρό στην χώρα μας.

Με αφορμή το Πέραμα, επιτρέψτε μου να  σας αφηγηθώ μια ακόμα ιστορία, αληθινή, που συνέβη πριν πολλά χρόνια, στην αρχή της εκπαιδευτικής μου πορείας. Ήμουν νεαρή καθηγήτρια εικαστικής αγωγής και είχα τοποθετηθεί σε ένα νησί για να διδάξω Ιστορία Τέχνης, Ελεύθερο Σχέδιο και Εικαστικά στο Γυμνάσιο της πρωτεύουσας.

Θεωρώντας πως τα παιδιά στην Περιφέρεια ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές, δεν έχουν ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, προσπάθησα  να φέρω όσο περισσότερη Τέχνη μπορούσα μέσα στην τάξη. Εκείνη την ημέρα είχα κολλήσει ένα μεγάλο πόστερ με τη Μόνα Λίζα στον πράσινο πίνακα και προσπαθούσα με απλουστευμένο τρόπο να βοηθήσω τους μαθητές μου  να κατανοήσουν το έργο  και όλες τις σχετικές πληροφορίες: Αναγέννηση, Ντα Βίντσι, προοπτική, φωτοσκίαση,  κτλ.

Όπως συμβαίνει σε όλες τις τάξεις, κάποιοι  παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον, ενώ άλλοι χάζευαν. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, στα τελευταία θρανία ήταν μια ομάδα παιδιών που άρχισαν να κάνουν χαβαλέ. Ήταν παιδιά που είχαν δηλώσει πως δεν τους ενδιέφερε το σχολείο, είχαν χάσει από 1-2 χρονιές ο καθένας και ήταν κάπου 16-17 χρονών. Το παιχνίδι που είχαν βρει, μετά από πολλά χαχανητά, ήταν να επαναλαμβάνουν ό,τι έλεγα. Παρά τις προειδοποιήσεις μου ότι θα τους έβαζα ωριαία αποβολή, παρά τις διακοπές για νουθεσία που έκανα, το ενα από αυτά τα αγόρια συνέχιζε να με κοροϊδεύει. Όσοι είναι δάσκαλοι ξέρουν πως αυτό το αστείο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί. Αφενός σε αποσυντονίζει και επιπλέον είναι ιδιαιτέρως εκνευριστικό. Μετά από λίγο δεν άντεξα. Πήρα θυμωμένα το απουσιολόγιο, του έβαλα μια απουσία και του ζήτησα να πάει στο γραφείο του διευθυντή.

Το περιστατικό που ακολούθησε δεν μου έχει ξανασυμβεί, ούτε σε πολλούς άλλους εκπαιδευτικούς από όσο ξέρω και δεν υπήρχε περίπτωση να μπορώ να το προβλέψω.

Ο μαθητής που θα ονομάσω Γιάννη, πετάχτηκε από το θρανίο, ήρθε κατά πάνω μου και ουρλιάζοντας με «στρίμωξε» στην γωνιά της αίθουσας. Ήταν τόσο δυνατές οι φωνές του  που έτρεξαν καθηγητές από τις διπλανές τάξεις για να με «σώσουν».

Τα περιστατικά bullying  από μαθητές σε νεαρής ηλικίας δασκάλες δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Ειδικά σε μια κλειστή κοινωνία, η «Ξένη» ή η «Ελαφριά Αθηναία δασκάλα», είναι ενα κλασικό στερεότυπο που πολλές φόρες εισπράττει μαζί με την προσοχή αλλά και τον θυμό των μαθητών η νεοδιόριστη εκπαιδευτικός. Το ιδιαίτερο με αυτο το σχολείο ήταν πως υπήρχε σχετικό ιστορικό που ποτέ όμως δεν είχε αντιμετωπιστεί σοβαρά.

Με τα πολλά έγινε ένας σύλλογος διδασκόντων και αποφασίστηκε αποβολή για το παιδί.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ το μίσος του την ώρα που με κοίταγε: «Μη σε πετύχω μόνη στο δρόμο, είπε μπροστά σε όλους του συναδέρφους. Μη σε πετύχω στο δρόμο. Θα σε θάψω ζωντανή στην άμμο». 
Την επόμενη ημέρα βρήκα τον καθρέφτη του αυτοκινήτου μου ξηλωμένο από την βάση.

Σε μια κλειστή κοινωνία όπως εκείνη σύντομα κατάλαβα πως κανείς δεν ήθελε να σταθεί πραγματικά δίπλα μου. Όχι ότι συμβαίνει αυτό σε όλες τις κλειστές κοινωνίες, Στη συγκεκριμένη όμως ναι. Αφού κατάλαβα πως είμαι μόνη μου σε αυτό, πήγα έκανα μια μήνυση κατά αγνώστου και συνέταξα μια επιστολή διαμαρτυρίας που κοινοποίησα στο σχολείο και στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας.

Σε όλη την επόμενη χρονιά συνέχισα κανονικά τη δουλειά μου. Η ομάδα εκείνων των  παιδιών ηρέμησε και ο νταής είχε ζητήσει να είναι στο πρόγραμμα  Αγωγής Υγείας -Πρωτογενούς πρόληψης ουσιών, που είχα ξεκινήσει για τα μεγαλύτερα παιδιά του σχολείου. Το πρόγραμμα αφορούσε βιωματικές προσεγγίσεις έμφυλης ταυτότητας, ρητορικής βίας, ρατσισμού και bullying. Μαζευόμασταν μετά το μάθημα και για μια ώρα δουλεύαμε αυτά τα θέματα.

Δεν θα ξεχάσω τον Γιάννη όταν μπήκε για πρώτη φορά σε αυτήν την ομάδα. Είχε το κεφάλι κάτω αλλά έριχνε συνεχώς κλεφτές ματιές για να ζυγίσει τις αντιδράσεις μου. Παρά τη μεγάλη έκπληξή μου, αντέδρασα σα να μην είχε συμβεί ποτέ εκείνο το περιστατικό και έδωσα μια ισότιμη θέση στην ομάδα για τον Γιάννη δίπλα στα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας. Από το πρώτο μάθημα κιόλας, όποτε δινόταν η ευκαιρία να εκφράσουν τα παιδιά τα συναισθήματα τους, ο Γιάννης έπαιρνε τον λόγο για να μας μιλήσει για τη στεναχώρια που αισθανόταν μέσα του. Κάποια στιγμή εκμυστηρεύτηκε στην ομάδα πως ο πατέρας του ήταν βάναυσος και απορριπτικός. Πως ήταν πολλές οι φορές που τον χτυπούσε...

Ο Γιάννης μετά από  λίγο καιρό καθόταν δίπλα μου στο παγκάκι στη εφημερία και κουβεντιάζαμε ήρεμα για την καθημερινότητα του σχολείου. Μιλήσαμε ακόμα και για το περιστατικό και μου ζήτησε συγνώμη. Η μεταστροφή της στάσης του απέναντί μου με είχε ξαφνιάσει. Ήταν ένα μεγάλο μάθημα που πήρα και καθόρισε τη στάση μου απέναντι στα «Δύσκολα» παιδιά που ήρθαν στον δρόμο μου στο μέλλον. Και ήταν πολλά αυτά τα παιδιά.

Και γιατί τα λέω αυτά;

Με αφορμή το κείμενό μου γα το περιστατικό στο Πέραμα, μέσα από τα εκατοντάδες μηνύματα υποστήριξης που έλαβα ήταν και μερικά από πρόσωπα, άντρες και γυναίκες, που μου γνωστοποιούσαν πως είναι στη διάθεσή μου όποτε τους πω, να πάμε να «πατήσουμε το κεφάλι στους φασίστες». Πολλοί παθιασμένοι φίλοι διέθεταν τους εαυτούς τους σε κάποιο κάλεσμά μου για «να πάμε να τους σαπίσουμε στο ξύλο», «να κάνουμε ντου» κ.α. Άκουσα αρκετές φορές εκείνο το: «Κρεμάλα στους φασίστες» αυτές τις μέρες στο inbox αλλά και δημοσίως.
Το πιο πιθανόν είναι να μην κυριολεκτούσαν βέβαια όλοι αυτοί.

Και προσπάθησα να σκεφτώ. Να βάλω την εικόνα. Θα θέλαμε στα αλήθεια να δούμε έξω από το σχολείο του Περάματος ή άλλου, κρεμάλες; Και ανθρώπους να κρέμονται από εκεί; Χρυσαυγίτες, ναι. Εγώ δεν θα ήθελα.

Γιατί;

Γιατί όλοι μας είμαστε παιδιά που κάποιος ενήλικας απογοήτευσε. Κάποιος μπαμπάς χτύπησε. Μια μαμά μείωσε.

Ο εσωτερικευμένος μας θυμός σε κάποιος μπορεί να γίνει Θάνατος. Σε άλλους μπορεί να γίνει Αποδοχή. Κατανόηση. Ή Πράξη Αποδοχής.

Υπάρχουν γκρίζες ζώνες στο Θυμό; Στον Θάνατο;

Και αν κάποια από αυτά τα πρόσωπα που «θα κρεμάσουμε» είναι ένας Γιάννης που τον χτύπαγε ο Μπαμπάς; Ίσως χρειάζεται λίγος χώρος στο παγκάκι ή σε μια ομάδα -παρέα παιδιών που θέλουν να ψάξουν τους εαυτούς τους. Με όρια πάντα. Με διακριτούς ρόλους πάντα.

Ακόμα και για τους θυμωμένους Γιάννηδες του κόσμου τους αξίζει λίγος χώρος;

Δεν ξέρω. Μπορεί να κάνω λάθος...

Ξέρω πως πολλοί θα αισθανθείτε «απογοήτευση» με αυτές τις σημερινές γραμμές όπως τις εκφράζω... Δεν είναι και πολύ επαναστατικές αυτές οι γραμμές.

Όμως...

Γράφεται Ιστορία αυτά τα χρόνια στον τόπο μας. Και όχι μόνο. Όλοι μιλάμε για εκείνο το νέο που προσπαθεί να γεννηθεί. Ναι κάτι προσπαθεί να γεννηθεί. Δεν υπάρχει αμφιβολία.

Όμως υπάρχει και κάτι Άλλο. Κάτι τερατώδες σπαρταράει στον πλακούντα του. Και φέρνει ιδεολογίες, δικαιολογίες και θυμωμένα μανιφέστα μαζί του.

Εσύ;

Πόση Αποδοχή μπορείς να αντέξεις;